Są filmy tak złe, że aż dobre. I oglądając je można się na przykład pośmiać (patrz: 365 dni Ten dzień). A adaptacje książek bywają kiepskie, ale od biedy można zobaczyć. Najnowszy film Netflixa Perswazje, to adaptacja tak ZŁA, że autorka obraca się w grobie jak wirnik a fani pisarki zdzierają zęby ze zgrzytania. Jest to także film tak koszmarny, że ma wielkie szanse na paździerz roku (a zauważcie, że widziałam wspomniane 365 dni).

Moda na regencję i wszelkiego rodzaju dzieła osadzone w tamtej epoce trwa od bardzo dawna. Conajmniej od 1995 roku, kiedy to BBC wypuściło 6-odcinkowy serial Duma i Uprzedzenie z Colinem Firthem – arcydzieło, które moim zdaniem nie ma sobie równych jeśli chodzi o adaptacje prozy Austen. Liczba książkowych romansów inspirowanych Jane Austen lub dziejących się w epoce regencji może i przewyższa liczbę romansów ze Szkotami w kiltach. A już kiedy Netflix pokazał regency fantasy – erotyzowany przebój Bridgerton, świat ponownie oszalał na punkcie odcinanych pod biustem zwiewnych sukien, dopasowanych męskich fraków i przydługich płaszczy.

Nie mam nic przeciw korzystaniu z utworów Austen i przenoszeniu ich na inny grunt. Taka zabawa sprawdziła się świetnie w przypadku Clueless, inspirowanego Emmą, gdzie akcja dzieje się w XX wieku w szkole dla zamożnych dzieciaków z Kalifornii. Bride and Prejudice to bollywodzka wersja Rozważnej i Romantycznej, a na przykład Lost in Austen to serial o nastolatce, która przenosi się do książkowej rzeczywistości Dumy i Uprzedzenia i strasznie tam miesza. Mimo przeniesienia postaci w XX wiek, bohaterka Clueless jest tak samo arogancka jak Emma, tak samo też chce ingerować w życie innych. W filmie From Prada to Nada, dwie siostry mają cechy charakteru podobne do Eleanory i Marianne z Rozważnej i Romantycznej, mimo iż są Latynoskami żyjącymi współcześnie w Los Angeles. Ale Netflixowe Perswazje idą dalej – owszem, uwspółcześnijmy język i historię, ale zostawmy ją w czasach regencji. I zmieńmy bohaterce charakter. Będzie git. Ale nie jest.

Może gdyby Netflix zdecydował się popastwić nad Emmą, albo nad Northanger Abbey, które są powieściami dość zabawnymi i satyrycznymi, a bohaterki robią mnóstwo głupiutkich rzeczy, nie wyszłoby aż tak źle. Ale nie – Netflix wziął na tapetę Perswazje czyli najbardziej poważną książkę Austen, której heroina jest cicha i przygaszona, usuwająca się w cień. Anne Elliot to córka zadufanego w sobie ojca, nie mającego o niej wysokiego mniemania, stara panna, która kiedyś odrzuciła wskutek perswazji bliskich jedynego mężczyznę, którego kochała, bo nie miał wystarczającego majątku ani pozycji w świecie. Po siedmiu latach ów konkurent, teraz zamożny kapitan, wraca do jej okolic i Anne musi w milczeniu patrzeć, jak mężczyzna, którego wciąż skrycie kocha, jej wobec niej obojętny i staje się obiektem zalotów innej kobiety.

Tak więc mamy bohaterkę, która jest przygaszona przez swoją rodzinę – uważającego ją za szarą myszkę ojca i dwie pewne siebie, piękniejsze siostry. Annę, której dobroć i poczucie niższości są wykorzystywane przez innych, która jest pasywna i cierpi w milczeniu, kiedy ukochany mężczyzna po raz drugi może zniknąć z jej życia. A teraz przechodzimy do Anny, jaką zaprezentował nam Netflix, a raczej twórcy tego gniota. Oczami wyobraźni widzę, jak to mogło wyglądać. Zafascynowani sukcesem Bridgerton oraz ciągłym i niesłabnącym fandomem Jane Austeen, producent pomyślał, że przecież jeszcze Fleabag jest bardzo popularnym serialem, nie mówiąc już o Bridget Jones. Mimo, że Bridget to historia sprzed 20 lat, są tacy, którzy ciągle wyobrażają sobie, że kobieta – bohaterka współczesnej komedii romnantycznej – musi pić, nie być specjalnie inteligentna, powielać gafę za gafą i przewracać się. Tak więc Netflixowa Anne to hybryda między Fleabag (z powodu gadania do kamery i mrugania do widza) a Bridget, bo chleje wino praktycznie od rana do wieczora, co niestety afektuje jej durne przemowy i głupie żarty. Wywraca oczami, ma ciężki makijaż, potyka się, pada na twarz i sika pod drzewami w parku.

Specjalista od kostiumów dodał jeszcze coś od siebie, a mianowicie inspirowany Sharon Stone ałtfit złożony z koszuli męskiej i długiej spódnicy, oraz zerżnięty z Emily in Paris francuski beret. Mimo, iż inne osoby są ubrane raczej w zgodzie z ówczesną modą. Oczywiście Anne ma też rozpuszczone, pofalowane włosy z zadziorną grzywką. Naprawdę tylko tatuażu na łopatce i kolczyków Swarovskiego mi brakowało. Język został poddany gwałtowej modernizacji. „If you are 5 in London, you are 10 in Bath„. „We are worse than friends, we are exes„. „How do you dance to Bethoven? In my room, with a bottle of red„. Kiedy Anne nazwała spis klasycznych utworów, rekomendowanych przez ukochanego „playlist”, myślałam, że spadnę z krzesła. Prawie ponownie spadłam, kiedy Lady Russell rzuciła, że na europejskie wakacje jeździ często w poszukaniu męskiego towarzystwa.

Wydawało mi się, że lubimy oglądać filmy i seriale z epoki regencji właśnie dla języka i tego, jakie wtedy wszystko było inne. Niuanse w zachowaniu, układy towarzyskie, flirty z podtekstem. Nawet, jeśli było wiele niesprawiedliwości w tym, jak kobiety były traktowane i jak niewiele znaczyły bez korzystnego mariażu. Humor i satyra w książkach Jane są subtelne, ale o tę subtelność chodzi nam, czytelnikom i widzom, nie o zapodawanie nam zapijaczonej bohaterki z jej playlistą, żalącej się na swoich eks, zastanawiających się, czy są piątką w Londynie czy dziesiątką w Bath!

Co do aktorów – Dakota Johnson mogłaby być całkiem dobrą Anne, w innej adaptacji. Może jest trochę za ładna ale też potrafi zagrać kobietę niepewną siebie, nieśmiałą, nie zwracającą zbyt wielkiej uwagi. Ojca Anne gra Richard E Grant, świetny aktor, pasujący tu jak ulał. Ale np ukochany Anne czyli kapitan Wenworth to facet tak nijaki i nieatrakcyjny, o obliczu boksera, który ma za sobą za wiele nokautów, absolutnie mnie nie przekonuje.To już czarny charakter czyli pan Elliot, grany przez Malezyjczyka Henry’ego Gouldinga, jest zdecydowanie atrakcyjniejszy i charyzmatyczny. Dodam, że mamy tu znów tzw colour blind casting, czyli aktorzy są wszelakich kolorów i pochodzenia etnicznego, co mi osobiście nie przeszkadza.

Nawet odrywając film od Jane Austen i zakładając, że z Perswazjami nie ma nic wspólnego (oprócz imion bohaterów) to i tak jest to ZŁY FILM. Od czasu Bridget Jones w komedii romantycznej (i nie tylko) upopularnił się typ singielki, która jest alkoholizującym się pustakiem, imprezującym ze znajomymi (bądź samotnie z butelką wina), nie mającą zbyt wielkiem inteligencji i co krok robiącej jakieś głupie rzeczy. Choć nawet lubię serię o Bridget, to zawsze zastanawiałam się, co ten Mark Darcy, przystojny, wykszatłcony prawnik widział w Bridget, ośmieszającej go na każdym kroku. I niestety, w tym Netflixowym tworze mamy taką panienkę, tylko w epoce regencji.

Panienka opowiada widzowi wiele rzeczy, bo po co się martwić wprowadzaniem treści akcją i scenariuszem, skoro Anne może wszystko objaśnić w swych monologach. Postacie mają po jednej lub dwóch cechach: Anne jest starą panną i pije po kątach, kapitan jest teraz bogaty i włóczy się na ekranie z głupawą miną, jedna siostra jest hipochondryczką, druga zapatrzoną w siebie laluną, towarzyszka rodziny ma wielkie cycki i adoruje ojca Anne. Kapitan niby to interesuje się inną panienką, Louisą, ale pod koniec filmu w liście wyznaje Anne swoją miłość (mimo wcześniejszego dania jej do zrozumienia, że mogą być tylko przyjaciółmi). Ot cała historia podana tak nudno, że w trakcie pogrywałam sobie w candy crush na telefonie. Tylko ten Henry Goulding przynosi jakieś zainteresowanie i jak pojawia się na ekranie to faktycznie, człowiek się budzi z odrętwienia.

Netflixie, ja nie chcę kolejnej głupawej komedyjki z popijającej wino singielką. Dlatego oglądam ekranizacje słynnych powieści o miłości i czuję się osobiście oszukana, że przerobiłeś jedną z nich na głupawą komedyjkę o popijającej wino singielce. No. A teraz pooglądam sobie Perswazje z 2007 roku, żeby sobie oczyścić kubki smakowe.