20 kilka lat temu, kiedy nie było tanich lotów, facebooka, smartfonów i wszelakich udogodnień pozwalających na dostęp do powszechnej informacji i do sprawnego, szybkiego podróżowania, tłukłam się 40 godzin autokarem do Katalonii a konkretnie do Sitges. Jeszcze z pierwszym mężem. W każdym kraju obowiązywała inna waluta, o kartach kredytowych nikt nie śnił więc trzeba było mieć odrębne portfele na franki, korony, pesety itp.

Podróż trwała długo i nasz opiekun grupy czytał przez mikrofon historię Katalonii. Nikt go chyba nie słuchał oprócz mnie, bo reszta wycieczki już po przyjeździe rozproszyła się po okolicy szukając areny do walki byków i flamenco, czyli tradycyjnych symboli Andaluzji a nie Katalonii. Ja z mężem znalazłam się w jakimś barze gdzie barman spytał mnie czy jestem tu pierwszy raz. Kiedy odpowiedziałam mu że pierwszy raz w Katalonii, nie zapłaciliśmy rachunku i do rana piliśmy wino z właścicielami. Powiedzieli mi że nieczęsto spotyka się turystę który zdaje sobie sprawę z tego że Katalonia to bardzo odrębny region gdzie nie popiera się zabijania byków a narodowy taniec to sardana a nie flamenco.

Kilka lat później, już po rozwodzie i z dwiema koleżankami przyjechałam do Katalonii ponownie, tym razem do Callei. Znów poznałam świetnych Katalończyków, dumnych ze swego języka i kultury, którzy opowiedzieli mi dużo o historii kraju, o prześladowaniach podczas reżimu Franco i marzeniach o niepodległości. Wspomnisz moje słowa – powiedział mi jeden z nich – za twojego życia zaistnieje na mapie Europy Republika Katalonii.

Patronem Katalonii jest Święty Jerzy – Sant Jordi. Przedstawia się go jako rycerza walczącego ze smokiem. Smok wg Katalończyków reprezentuje opresyjną władzę a świety to lokalny heros przeciwstawiający się hegemonii Kastylii. Katalończycy są narodem o specyficznej kulturze i tradycjach i własnym języku będącym mieszanką włoskiego i francuskiego (posługuje się nim 11 milionów ludzi). Pod koniec XV wieku zostali siła włączeni do Królestwa Hiszpanii i od tego czasu buntowali się przeciw temu czterokrotnie. Największy bunt przeciw Koronie wzniecono w XVIIIwieku i zakończył się on sromotną kleską kiedy to 11 września 1714 roku Barcelona został zdobyta przez wojska Filipa V. Katalonia utraciła nie tylko niepodległość ale i wszelkie przywileje a język kataloński został oficjalnie zabroniony.

Region ucierpiał najbardziej podczas Hiszpańskiej Wojny Domowej i rządów Franco. Katalończykom zabroniono nie tylko używania i nauczania swego języka ale postawnowiono wymazać historię i kulturę tego narodu poprzez okrutne represje. Nawet dzieciom nie wolno było nadawać na chrzcie tradycyjnycj katalońskich imion. Podczas dyktatury wielu Katalończyków uwięziono, torturowano, skazywano na ustawionych procesach. Rządy Franco i jego wpływ na region są tu wciaż pamiętane jakby skończyły się wczoraj. Oczywiście nie spędziłam aż tak wiele czasu w Katalonii ale niechęć do Hiszpanii wyczuwalna była przeze mnie zawsze kiedy tam byłam. Do tego Katalonia jako najbogatszy obszar w Hiszpanii buntuje się przeciw temu że do wspólnej kasy dokłada najwięcej, a dostaje najmniej. Śmiem zauważyć że jako naród chyba odczuwają też wyższość ponad Kastylijczykami.

2 lata temu kataloński rząd postanowił zorganizować referendum w sprawie niepodległości który rząd w Madrycie uznał za nielegalny. Tak czy siak referendum się odbyło i znaczną przewagą głosów (choć mniej niż połowa wzięła udział w głosowaniu) Katalończycy wybrali niepodległość. Katalonia ogłosiła się Republiką czego nie uznał Madryt ani żaden kraj europejski. Liderów partii katalońskiej uznano za przestępców i na Katalonię nałożono sankcje. W dniu w którym lądowałam na lotnisku w Gironie ogłoszono wyroki dla separatystów, najdłuższa kara więzienia to 11 lat. Naród kataloński znów zbuntował się wychodząc na ulicę protesując przeciw takiemu wyrokowi, a jednocześnie nawołując do niepodległości.

W Gironie zastały nas zablokowane drogi i uzbrojona po zeby policja zasłonięta tarczami. Taksówkarz powiedział że wiezie turystów więc pozwolono mu przejechać. Mieszkałam w starej częsci miasta gdzie było spokojnie, ale co dzień widziałam mnóstwo ludzi, najwięcej młodych, z flagami zawiązanymi jak peleryny, kroczących na plac niepodległości. Cała Girona powiewała flagami i transparentami wywieszanymi z okien. W piatek ogłoszono strajk generalny co trochę zmieniło nasze plany ( o tym jeszczę napiszę) i słyszałam historie ludzi którzy z powody braku transportu i zablokowanych ulic szli pieszo po 50 km żeby wziąć udział w marszach w Barcelonie.

Mam do Katalonii stosunek sentymentalny ale nawet będąc obiektywnym nie sposób nie wzruszyć się widząc kraj walczący o swoją niepodległość. Oczywiście są i tacy Katalończycy którzy czują sie w obrębie Hiszpanii całkiem dobrze a jeszcze inni boją się że w razie osiągnięcia niepodległości straciliby członkostwo w Unii Europejskiej które mają dzięki byciu regionem Hiszpanii.

To co napisałam powyżej to bardzo krótka i uproszczona wersja tego co działo się i dzieje w Katalonii. Jak się to skończy – trudno przewidzieć. Historia pokazała już jednak wielokrotnie że sztuczne i siłowe łączenie zupełnie odrębych nacji w całość i centralne sprawowanie władzy prędzej czy później się kończy. Osobiście mam nadzieję że kiedyś odwiedzę Rebublikę Katalońską, a nie region w Hiszpanii. A o Gironie i okolicach napiszę w kolejnym poście.